Trong thế giới no-code, nơi các nền tảng như AppSheet đang dẫn đầu cuộc cách mạng phát triển ứng dụng, nhu cầu tùy biến là điều không thể tránh khỏi. Khách hàng thường yêu cầu những tính năng linh hoạt, từ việc “import Excel để tạo đơn hàng” cho đến các quy trình phức tạp như “copy PO, Lệnh, BOM”. Tuy nhiên, khi chúng ta đáp ứng nhanh chóng các yêu cầu này mà chưa thực hiện các biện pháp kiểm thử cẩn trọng, những rủi ro tiềm ẩn sẽ trở thành vấn đề lớn cho hệ thống.
Các rủi ro tiềm ẩn:
-
Mất ổn định hệ thống: No-code vốn nổi tiếng với tốc độ triển khai nhanh, nhưng việc tùy biến quá nhiều có thể khiến hệ thống mất ổn định. Đặc biệt khi kết hợp với các hàm tính toán phức tạp hoặc liên kết dữ liệu thiếu rõ ràng, việc hiệu suất bị ảnh hưởng và các lỗi khó dự đoán là điều không hiếm gặp. Điều này có thể phá vỡ trải nghiệm người dùng và làm mất đi tính tin cậy của sản phẩm. Nhưng việc import file trên appsheet phụ thuộc vào localization của trình duyệt, thiết bị người dùng nữa nên đôi khi bạn tốn rất nhiều thời gian để hướng dẫn, hỗ trợ user xử lý những vấn đề liên qua tới định dạng rất mệt mỏi.
-
Rủi ro bảo mật: Việc cho phép nhập dữ liệu từ Excel hay các nguồn bên ngoài có thể mở cửa cho việc dữ liệu không hợp lệ hoặc thậm chí mã độc xâm nhập hệ thống. Bảo mật là ưu tiên hàng đầu, và trong bối cảnh no-code, mọi tùy biến liên quan đến dữ liệu cần được giám sát kỹ lưỡng. Đôi khi bạn phải loại bỏ các yêu cầu về phân quyền, valid if hoặc required để đáp ứng được tính năng này cho user, điều này tạo nên rủi ro cho hệ thống của bạn.
-
Khó khăn trong bảo trì: Một hệ thống no-code đơn giản có thể dễ bảo trì, nhưng khi chúng ta liên tục thêm các lớp tùy biến, mọi thứ trở nên phức tạp. Điều này không chỉ tăng độ khó trong việc tìm kiếm và sửa lỗi mà còn làm tăng chi phí bảo trì, khiến cho việc duy trì hệ thống trở thành một thách thức. Khi bạn cố đi theo những luồng rẻ thì tăng nguy cơ phát sinh lỗi và nhiều vấn đề bạn không lường trước được.
-
Giới hạn khả năng mở rộng: Không như các hệ thống code truyền thống, các nền tảng no-code có thể gặp khó khăn trong việc mở rộng khi các tùy biến không được thiết kế cẩn trọng. Điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng thêm tính năng mới hoặc thay đổi quy trình khi doanh nghiệp phát triển. Quan điểm của mình là vẫn nên ứng dụng nocode cho những quy trình nhỏ, hệ thống nhỏ và những gì cần tính linh hoạt, đừng nên nhồi nhét quá nhiều sẽ phản tác dụng.
-
Tích lũy “nợ kỹ thuật”: Khi những tùy biến không được quản lý hiệu quả, chúng tạo ra “nợ kỹ thuật” – một khái niệm ám chỉ những vấn đề tiềm ẩn mà sau này chúng ta sẽ phải giải quyết. Nợ kỹ thuật tích lũy theo thời gian sẽ làm giảm chất lượng và tính tin cậy của hệ thống, khiến việc cải tiến và mở rộng gặp nhiều khó khăn. Chúng ta không thể lường được hết các rủi ro và lỗi phát sinh nếu muốn xử lý được quá nhiều thứ phát sinh.
Cách giảm thiểu rủi ro:
-
Xây dựng cấu trúc dữ liệu và quy trình rõ ràng ngay từ đầu: Một khung sườn mạnh mẽ giúp hệ thống vận hành trơn tru và dễ dàng thích ứng với các tùy biến.
-
Kiểm thử kỹ lưỡng: Trước khi đưa bất kỳ thay đổi nào vào sản xuất, cần thực hiện kiểm thử để đảm bảo tính ổn định và bảo mật.
-
Ưu tiên giải pháp đơn giản và dễ bảo trì: Tùy biến không nhất thiết phải phức tạp. Những giải pháp đơn giản thường dễ bảo trì và dễ mở rộng hơn trong tương lai.
-
Tạo tài liệu chi tiết: Tài liệu hóa cấu trúc và hoạt động của hệ thống giúp đội ngũ phát triển và bảo trì dễ dàng nắm bắt và quản lý các thay đổi.
-
Sử dụng công cụ quản lý phiên bản: Điều này giúp theo dõi các thay đổi và khôi phục khi cần thiết, hạn chế tối đa rủi ro từ việc tùy biến không kiểm soát.
Kết luận:
No-code mang lại khả năng phát triển ứng dụng nhanh chóng và dễ tiếp cận, nhưng một cách tiếp cận có hệ thống và cẩn trọng là cần thiết để đảm bảo chất lượng lâu dài. Việc cân nhắc giữa nhu cầu tùy biến của khách hàng và các rủi ro tiềm ẩn không chỉ giúp bảo vệ hệ thống mà còn mang lại sự tin cậy và bền vững cho sản phẩm cuối cùng.